Huidhonger: hoe wij mensen elkaar ‘repareren’ door aanraking
In een tijd waarin digitale communicatie de overhand heeft, raken we fysiek steeds minder met elkaar verbonden. Terwijl aanraking een primaire levensbehoefte is. Het kalmeert ons zenuwstelsel, verlaagt stress en vergroot het gevoel van veiligheid en verbondenheid. Toch geven veel mensen aan dat ze aanraking missen, zelfs binnen relaties. Wat doet dat met je gezondheid? En hoe kun je de kracht van aanraking bewust(er) inzetten in je dagelijks leven?
Aanraking: het eerste én meest blijvende zintuig
Volgens neurowetenschappers is de tastzin het eerste zintuig dat zich ontwikkelt in de baarmoeder. En het is het enige zintuig dat we nooit kunnen uitschakelen. Onze huid is letterlijk ontworpen om te voelen, en via aanraking staan we ons hele leven lang in verbinding met de wereld. Niet alleen met anderen, maar óók met onszelf. Aanraking is informatie, geruststelling, regulatie, bevestiging en troost in één. Niet voor niets wordt langdurig tekort aan lichamelijk contact ook wel aangeduid als huidhonger.
Knuffelhormoon oxytocine
Een van de belangrijkste redenen waarom aanraking zo krachtig werkt, is het vrijkomen van oxytocine. Dit hormoon staat ook wel bekend als het knuffelhormoon. Oxytocine heeft talloze positieve effecten:
Het verlaagt het stresshormoon cortisol
Versterkt de band tussen mensen
Bevordert wondgenezing
Vermindert angst en verbetert stemming
In een Amerikaanse studie kregen stellen de opdracht om elkaar vier weken lang dagelijks bewust aan te raken. Hun stresswaarden daalden meetbaar, en hun verbondenheid nam toe. Zelfs lichte aanrakingen zoal een hand op een schouder blijken voldoende om dit effect op gang te brengen.
Aanraking kalmeert het zenuwstelsel én de spijsvertering
Dat aanraking diep doorwerkt in het lichaam blijkt ook uit ander onderzoek. Zo werd bij kinderen in zorginstellingen ontdekt dat een gebrek aan fysieke aandacht de spijsvertering verstoorde, met ondergewicht tot gevolg. Ondanks voldoende voeding. Te vroeg geboren baby’s daarentegen kwamen sneller aan in gewicht wanneer ze regelmatig werden gemasseerd. Ook bij volwassenen is dit effect meetbaar. Bij partners die elkaars hand vasthielden tijdens het toedienen van een milde pijnprikkel, werden niet alleen de pijnsignalen zachter, maar liepen ook hun hersengolven synchroon. Dit is een vorm van neurologische afstemming die als rustgevend wordt ervaren.
Interoceptie: thuiskomen in je eigen lichaam
Naast de verbinding met anderen, helpt aanraking ons ook om contact te maken met onszelf. Via het zenuwstelsel ondersteunt aanraking de interoceptie: het vermogen om signalen vanuit je eigen lichaam waar te nemen zoals honger, spanning, pijn of opluchting. Interoceptie speelt een belangrijke rol in ons psychisch welzijn. Bij mensen met depressieve klachten is dit lichaamsbewustzijn vaak verstoord. Massagetherapie – mits liefdevol en aandachtig toegepast – blijkt dan ook effectief in het verlichten van depressieve symptomen, juist doordat het mensen helpt weer te landen in hun lichaam.
Wat kun je zelf doen?
Gelukkig hoef je niet te wachten op iemand anders om de kracht van aanraking te ervaren. Er zijn ook zachte, zelfgerichte vormen van aanraking die regulerend werken. Denk aan een hand op je hart, een warme douche met bewuste aanraking van je huid, of een massage met een olie die je zintuigen aanspreekt. Heb je een partner of kind? Benoem het belang van fysieke nabijheid, ook buiten seksuele context. Een knuffel, een arm om iemand heen of samen op de bank zitten kan wonderen doen. En ook je huisdier speelt hierin een rol. Uit onderzoek blijkt dat het aaien van een hond of kat de oxytocinespiegel net zo sterk verhoogt als menselijk contact. De band tussen mens en dier is een bewezen bron van troost, stabiliteit en emotionele regulatie.
Zachte aanraking, diepe werking
In een wereld waarin alles steeds sneller en digitaler gaat, kunnen juist de meest eenvoudige dingen het verschil maken. Een knuffel. Een hand. Een rustgevende aanraking. Niet als luxe, maar als iets fundamenteels. Fysiek contact is geen detail. Het is de stille, helende taal waarmee we onszelf en elkaar opnieuw kunnen voelen. En soms ook een beetje repareren.
Bron : Holistik
