6 dingen die je hersenfunctie verstoren

unsplash-image

Ons brein heeft het vermogen zich voortdurend aan te passen. Om die plasticiteit te behouden en de hersenen zo lang mogelijk optimaal te laten functioneren, moeten we onszelf zo goed mogelijk beschermen tegen alles wat de hersenactiviteit kan verstoren. Maar wat zijn de grootste vijanden dan?

Bernard Sablonnière, specialist in neurodegeneratieve ziekten en lid van het Franse Nationale Instituut voor Gezondheid en Medisch Onderzoek (Inserm), somt ze op.

Stress

Stress kan gunstig of schadelijk zijn, afhankelijk van de intensiteit en de duurtijd. Acute stress werkt stimulerend, maar chronische stress zorgt voor een overdosis cortisol. Dit hormoon vertraagt de productie van neuronen en verstoort de werking van de synapsen. Een gestrest brein zet de hersendelen die gewijd zijn aan redenering en geheugen in gedwongen rust, om volop te kunnen focussen op het overleven.

Slaapmiddelen, kalmeermiddelen en antidepressiva

De werking van de hersenen is gebaseerd op chemische stoffen: neurotransmitters. Deze neurotransmitters zijn boodschappers die zorgen voor de circulatie van informatie tussen zenuwcellen. Psychotrope geneesmiddelen zoals slaapmiddelen, kalmeermiddelen en antidepressiva imiteren of blokkeren de werking van chemische stoffen. Hierdoor wordt de overdracht van informatie tussen neuronen verstoord, wat een (soms zelfs onomkeerbare) impact heeft op het denken, het geheugen en de coördinatie. Hoewel ze voor sommige mensen onmisbaar zijn, is voorzichtigheid dus wel aan de orde.

Sedentaire levensstijl

Het beoefenen van sport stimuleert de productie van nieuwe neuronen en ondersteunt de cognitieve functies (geheugen, redeneren, aandacht, besluitvorming...). De spieren geven een eiwit vrij, irisine, waarvan de afscheiding sterk toeneemt tijdens een regelmatige lichamelijke activiteit van ten minste dertig minuten. Dit eiwit speelt een belangrijke rol bij het overleven van neuronen. Tegenwoordig bekijken wetenschappers zelfs of irisine kan worden ingezet bij de behandeling van de ziekte van Alzheimer en andere neurodegeneratieve ziekten.

Intellectuele inactiviteit

Intellectuele stimuli versterken de vorming en duurzaamheid van neuronen, ondersteunen de connectiviteit van de hersencircuits en verbeteren mentale capaciteiten. Prof. Bernard Sablonnière: "Het brein moet voortdurend nieuwe horizonten ontdekken, anders gaat het ‘roesten’ en degenereren." Routine is dus nefast.

Eenzaamheid

Sociale contacten geven de hersenen een boost. Het delen van emoties activeert de afgifte van oxytocine, wat een stressreducerend effect heeft.

Vetten en suikers

Een ongezond dieet (hoge calorie-inname en overtollige vetten en suikers) kan zorgen voor ontstekingen in de hypothalamus en zenuwcellen beschadigen. Het resulteert in cellulaire stress en een vermindering van het vermogen om neurale verbindingen te regenereren, wat leidt tot veroudering van de hersenen en cognitieve achteruitgang. Voor een gezond brein geef je beter de voorkeur aan voedingsmiddelen die laag zijn in vetzuren en rijk zijn aan natuurlijke antioxidanten en omega 3.

Bronnen:

https://www.cairn-sciences.info
https://webtv.univ-lille.fr
https://www.lepoint.fr

Gezond.be / Sofie Van Rossom, gezondheidsjournalist